Jak chronić firmę przed phishingiem i ransomware? Postaw na szkolenia i symulacje ataków

Phishingowe wiadomości coraz trudniej odróżnić od prawdziwej korespondencji. Jeden nieuważny klik może uruchomić ransomware i zablokować działanie całej firmy. Czy wiesz, jak zwiększyć świadomość pracowników i przygotować swój zespół na taki atak? 

Z tego artykułu dowiesz się: 

• czym jest phising i ransomware; 
• jak częso dochodzi do takich ataków; 
• w jaki sposób możesz przygotować swój zespół na realne zagrożenia i sprawdzić jego czujność bez ryzyka. 

Jak chronić firmę przed atakami hakerów? Poznaj pierwszy krok 

Nawet najbardziej zaawansowane zabezpieczenia techniczne nie wystarczą, jeśli pracownik kliknie w podejrzany link. To właśnie człowiek – nie firewall czy antywirus – jest najsłabszym ogniwem w łańcuchu cyberbezpieczeństwa. 

Ransomware i phishing to dziś jedne z najczęstszych i najgroźniejszych zagrożeń dla firm. I nie – nie dotyczą wyłącznie wielkich korporacji. Coraz częściej ofiarami są mikroprzedsiębiorstwa, małe i średnie firmy, a nawet jednoosobowe działalności. 

Dlatego tak ważna jest świadomość zagrożeń i regularne szkolenia z zakresu cyberbezpieczeństwa, a także symulowane ataki phishingowe, które pozwalają sprawdzić, czy Twoja firma naprawdę jest przygotowana na incydent. 

Czym jest ransomware i phishing – i dlaczego są tak niebezpieczne? 

Cyberprzestępczość stale ewoluuje, a metody działania hakerów stają się coraz bardziej wyrafinowane. Nie trzeba jednak skomplikowanych technik, by skutecznie zaatakować firmę. W wielu przypadkach wystarczy jeden klik – i to właśnie od niego wszystko się zaczyna. 

Phishing to jedna z najczęściej wykorzystywanych metod ataku. Polega na podszywaniu się pod zaufaną instytucję lub osobę – może to być wiadomość od rzekomego klienta, kuriera, a nawet księgowej. Celem jest skłonienie odbiorcy do kliknięcia w link lub pobrania załącznika. Brzmi banalnie? A jednak to phishing jest często początkiem najpoważniejszych ataków na firmową infrastrukturę IT. 

W zależności od celu atakującego, kliknięcie w fałszywego maila może skutkować natychmiastowym uruchomieniem ransomware, które szyfruje dane i żąda okupu – albo być pierwszym krokiem do Advanced Persistent Threat (APT), czyli ukrytej, długotrwałej obecności cyberprzestępców w firmowej sieci. W przypadku APT atakujący działają tygodniami niezauważeni, wykradając dane i przygotowując grunt pod większy atak – który również może zakończyć się ransomwarem. 

Tak czy inaczej, efekt jest ten sam: utrata dostępu do danych, przestoje w pracy i realne straty finansowe. Dlatego tak ważne jest, aby wiedzieć jak rozpoznać wiadomość phishingową, jak nie dać się oszukać i jak chronić swoją firmę przed ransomware. Odpowiednia wiedza i regularne ćwiczenia to dziś obowiązkowy element strategii bezpieczeństwa każdej organizacji. 

Dlaczego warto szkolić pracowników i przeprowadzać symulowane ataki phishingowe? 

W ostatnich latach ransomware pozostaje jednym z najpoważniejszych zagrożeń dla firm – i to niezależnie od ich wielkości czy branży. Jak pokazuje raport The State of Ransomware 2024, w latach 2022 i 2023 aż 66% firm padło ofiarą tego typu ataku. W 2024 roku wskaźnik ten wyniósł 59% – co oznacza, że nadal prawie 2 na 3 firmy doświadczyły poważnego incydentu bezpieczeństwa. 

Rys. 1 Wskaźnik ataków ransomware (procent firm, które zostały zaatakowane) w latach 2021-2024; źródło: raport The State of Ransomware 2024; Sophos 

Jednym z najgroźniejszych elementów ataku ransomware jest długotrwały paraliż działalności. W 2024 roku: 

• tylko 7% firm poradziło sobie z incydentem w mniej niż dobę, 
• 28% odzyskało pełną sprawność w ciągu tygodnia, 
• 30% – do miesiąca, 
• kolejne 27% potrzebowało już od jednego do trzech miesięcy, 
• a 8% wracało do normalnego funkcjonowania nawet po pół roku. 

Rys. 2 Recovery Time po atakach ransomware; źródło: raport The State of Ransomware 2024; Sophos 

To czas, w którym firma często nie jest w stanie wystawiać faktur, obsługiwać klientów ani realizować zamówień. Do tego dochodzą koszty specjalistycznego wsparcia, utraty danych oraz straty wizerunkowe. Średni koszt ataku ransomware w 2024 roku wyniósł 2,73 miliona dolarów. 

Rys. 3 Koszty naprawcze (nie tylko okup) po atakach ransomware w latach 2021-2024; źródło: raport The State of Ransomware 2024; Sophos 

Wystarczy jeden scenariusz, by zrozumieć wagę problemu: 

Pracownik działu sprzedaży odbiera maila od rzekomego partnera biznesowego. Wiadomość wygląda jak zwykłe zapytanie ofertowe, więc bez wahania klika załącznik. W tle uruchamia się złośliwe oprogramowanie. W ciągu godzin dostęp do danych zostaje zablokowany, systemy przestają działać, a na ekranie pojawia się żądanie okupu. Firma nie może działać. Każda godzina przestoju to realne straty. 

A wszystko zaczęło się od jednego kliknięcia. 

Dlatego dziś szkolenia z zakresu cyberbezpieczeństwa i symulacje phishingowe nie są już dodatkiem, a koniecznością. Świadomy pracownik to często ostatnia linia obrony przed kosztownym incydentem. 

Edukacja i symulacje phishingowe – inwestycja, która się opłaca 

W świecie, w którym phishingowe wiadomości są tworzone przez sztuczną inteligencję, a ich jakość nie odbiega od autentycznej korespondencji firmowej, nie wystarczy już zdrowy rozsądek i jednorazowe szkolenie. Dzisiejsze zagrożenia są zbyt sprytne, zbyt dobrze dopracowane i zbyt dynamiczne, by dało się z nimi walczyć tylko przy pomocy procedur. 

Dlatego właśnie regularna edukacja z zakresu bezpieczeństwa sieci i symulowane ataki phishingowe są tak skuteczne. Pozwalają nie tylko sprawdzić realne reakcje zespołu w bezpiecznych warunkach, ale przede wszystkim kształtują właściwe nawyki i budują kulturę cyberbezpieczeństwa w organizacji. 

Wielu menedżerów jest zaskoczonych wynikami pierwszych symulacji. Często klikają w nie osoby, które na co dzień uchodzą za ostrożne i świadome. Ale nie o ocenianie tutaj chodzi – metody cyberprzestępców stały się tak wyrafinowane, że bez regularnego uświadamiania nawet doświadczony pracownik może paść ofiarą manipulacji. 

Właśnie dlatego symulacje są dziś jednym z najbardziej efektywnych narzędzi w redukcji ryzyka cyberataków. Pozwalają nie tylko reagować na incydenty, ale przede wszystkim im zapobiegać – a to najcenniejsza forma ochrony, jaką można zapewnić firmie. 

Jak możemy pomóc? 

W odpowiedzi na rosnące potrzeby firm w zakresie edukacji pracowników i ochrony przed zagrożeniami cybernetycznymi, oferujemy kompleksowe narzędzie do szkoleń z zakresu Security Awareness wraz z możliwością przeprowadzania realistycznych kampanii phishingowych – czyli kontrolowanych, symulowanych ataków, które sprawdzają czujność pracowników w praktyce. 

To właśnie symulacje phishingowe są dziś jednym z najskuteczniejszych narzędzi w walce z cyberzagrożeniami. Pozwalają nie tylko ocenić, jak zachowają się pracownicy w sytuacji zagrożenia, ale też stają się silnym impulsem do dalszej edukacji. W bezpieczny sposób uczymy zespoły, jak rozpoznawać zagrożenia i reagować zanim będzie za późno – bez stresu, bez wstydu, ale z realną wartością dla organizacji. 

W ramach współpracy: 

• wdrażamy platformę dopasowaną do struktury Twojej organizacji, 
• wspólnie ustalamy zakres tematyczny szkoleń, 
• udostępniamy licencje i gotowe materiały (ponad 80 kursów w języku polskim i ponad 100 w innych językach), 
• raportujemy comiesięcznie aktywność użytkowników i wyniki testów wiedzy, 
• prowadzimy kampanie phishingowe. 

Każdy pracownik otrzymuje indywidualny dostęp do przypisanych kursów – bez potrzeby rejestracji. Szkolenie musi zostać ukończone w całości, a jego finalizacją jest test wiedzy. Użytkownicy dostają automatyczne przypomnienia o zbliżającym się terminie zaliczenia, a Ty – przejrzysty raport z aktywności i efektów. 

Jak zwiększyć bezpieczeństwo?

Cyberbezpieczeństwo zaczyna się od ludzi. Regularne szkolenia i symulowane ataki phishingowe to realny sposób na zmniejszenie ryzyka, zmianę nawyków i zbudowanie kultury bezpieczeństwa w firmie. Jeśli chcesz sprawdzić, jak to działa w praktyce – zapraszamy na bezpłatną konsultację i demo naszego rozwiązania. 

Rys. 4 Baner zachęcający do kontaktu; źródło: Symbioza.IT

Symbioza.IT to firma informatyczna z ponad 20-letnim doświadczeniem, dla której bezpieczeństwo sieci i danych to jeden z kluczowych obszarów działania. Oprócz opisanego w artykule narzędzia do szkoleń i symulacji phishingowych oferujemy również pełen zakres usług z obszaru cybersecurity – od wdrażania rozwiązań MFA, przez konfigurację nowoczesnych rozwiązań Sophos: firewalli nowej generacji oraz Intercept X do ochrony punktów końcowych, aż po backup danych. Skontaktuj się z nami, jeśli szukasz zaufanego partnera, który zadba o kompleksowe bezpieczeństwo IT w Twojej firmie.